Ανεύρυσμα αορτής

Ανεύρυσμα ονομάζουμε την παθολογική διάταση του αυλού της αορτής. Διακρίνονται σε ατρακτοειδή και σακκοειδή. Οφείλονται είτε σε αδυναμία του αορτικού τοιχώματος, (συγγενή ή επίκτητη) είτε σε μηχανική καταπόνηση και διάταση του τοιχώματος. Συνήθως, είναι αποτέλεσμα εκφύλισης του μέσου χιτώνα της αορτής, με αποτέλεσμα την αποδυνάμωση του τοιχώματος, την προοδευτική διάταση, με σοβαρό κίνδυνο διαχωρισμού ή ρήξης του αγγείου και επακόλουθη αιμοδυναμική κατάρριψη του ασθενούς.

Κοιλιακά ανευρύσματα, εντοπίζονται στην κοιλιακή αορτή, είναι συχνότερα εν συγκρίσει με τα θωρακικά, εμφανίζονται αυξανομένης της ηλικίας του ασθενούς, πιο συχνά στους άνδρες. Η επίπτωσή τους αυξάνει τα τελευταία χρόνια, λόγω της γήρανσης του πληθυσμού, του αυξανόμενου καρδιαγγειακού κινδύνου και της ταχύτερης αθηρωμάτωσης, αλλά και της επαγρύπνησης των θεραπόντων ιατρών στην έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία. Εντοπίζονται, συχνότερα κάτω από την έκφυση των νεφρικών αρτηριών. Οι ασθενείς είναι ασυμπτωματικοί στο 75% των περιπτώσεων, όπου και αναγνωρίζεται ώς τυχαίο εύρημα σε υπέρηχο κοιλίας. Τα συμπτώματα εμφανίζονται όταν εμπλακεί με ρήξη ή διαφυγή, γεγονός που αποτελεί μια από τις πιο επείγουσες καταστάσεις στην καρδιολογία και την αγγειοχειρουργική. Η θεραπεία ειναι χειρουργική, όταν το κοιλιακό ανεύρυσμα ξεπεράσει την διάμετρο των 5.5εκ, ή έχει μεγάλο ρυθμό διάτασης ετησίως. Επίσης, είναι δυνατή, σε συγκεκριμένες περιπτώσεις, η διαδερμική αντιμετώπιση με εμφύτευση stent.
Θωρακικά ανευρύσματα, εντοπίζονται στην ανιούσα αορτή, το αορτικό τόξο ή την κατιούσα θωρακική αορτή. Τα αίτια μπορεί να είναι συγγενή, (πχ σύνδρομο Marfan, σύνδρομο Ehlers Danlos), ή επίκτητα, (πχ αθηροσκλήρυνση αγγείων, υπέρταση, λοίμωξη, αυτοάνοσα νοσήματα). Η διάγνωση γίνεται μέσω υπερηχοκαρδιογραφίας, ακτινογραφίας ή αξονικής τομογραφίας θώρακος. Η αντιμετώπιση είναι χειρουργική, για ανευρύσματα διαμέτρου >5.5εκ. Εξαίρεση αποτελεί η συνύπαρξη συνδρόμου Μarfan, ή δίπτυχης αορτικής βαλβίδας, ενώ λαμβάνεται υπ΄όψιν η ταχύτητα αύξησης της διαμέτρου του ανευρύσματος, το οικογενειακό ιστορικό ρήξης και η επιθυμία τεκνοποίησης σε γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας.
Οξύς διαχωρισμός αορτής, υπερεπείγουσα καρδιολογική και συνάμμα καρδιοχειρουργική οντότητα, εμφανιζόμενη συχνότερα σε υπερτασικούς άνδρες, μέσης ηλικίας περίπου 50ετών. Πρόκειται για αιφνίδια ρήξη του τοιχώματος της αορτής και ενδοτοιχωματική αιμορραγία, σχηματίζοντας ένα δεύτερο αυλό, (ψευδοαυλό). Είναι αποτέλεσμα εξασθένησης του αορτικού τοιχώματος, μείωσης της ανθεκτικότητας και της ελαστικότητας του αγγείου. Ταξινόμηση κατά DeBakey: Τύπος Ι, ο διαχωρισμός αφορά στην ανιούσα αορτή, το αορτικό τόξο και την κατιούσα αορτή. Τύπος ΙΙ, εντόπιση μόνο στην ανιούσα αορτή και Τύπος ΙΙΙ, κατιούσα θωρακική αορτή. Η έγκαιρη διάγνωση και γρήγορη αντιμετώπιση, είναι καθοριστικός παράγοντας στην επιβίωση του ασθενούς. Η θεραπεία είναι κατ΄εξοχήν χειρουργική.